"Ніці" Лідзіі Андрэевай - ад сэрца і да сэрцаў

20 сакавіка, напярэдадні Сусветнага дня паэзіі, ў Горацкай раённай бібліятэцы імя М.Гарэцкага адбылася прэзентацыя новага зборніка члена Саюза беларускіх піьменнікаў, народнага літаратурнага аб’яднання «Роднае слова» Лідзіі Андрэевай — «Ніці». Павіншаваць вядомую мясцовую паэтку з выхадам ужо дзявятай кніжкі сабраліся сябры, калегі ды проста зацікаўленыя яе творчасцю людзі.

Вершы Лідзія Андреўна пачала пісаць ужо пасля выхаду на пенсію, калі была падведзена рыса пад 40-гадовай добрасумленнай працай на зоаінжынерным факультэце Горацкай сельгасакадэміі.

Першыя творы пад псеўданімам "Андрэева" з’явіліся ў 1999 годзе на старонках раённай газеты «Ленінскі шлях». Потым былі калектыўныя выданні «Акадэмічны вянок», «Блікі памяці» і мноства персанальных зборнікаў — «Спешу сказаць...», «Жыватворная крыніца», «Споведзь», «На хвалях вечнасці» ды іншыя. Усе яны атрымаліся надзвычай яскравымі і непадобнымі адзін на аднаго. Яно і не дзіўна: за плячыма аўтара доўгі і цікавы жыццёвы шлях. Менавіта таму і творы яе — споведзь душы, што імкнецца перадаць праз вершаванае слова свой боль, хоча неяк пераасэнсаваць пройдзенае і пражытае. «Ад любасці верш мой ідзе», — сама прызнаецца паэтка ў адным з сваіх твораў.

І вось зусім нядаўна ў мінскім выдавецтве «Белпрынт» убачыў свет дзявяты паэтычны зборнік, назва якога заклікана падкрэсліць духоўныя сувязі кожнага чалавека і Сусвета.

Падчас прэзентацыі кнігі ў чытальнай зале бібліятэкі аўдыторыя слухала новыя вершы ў аўтарскім выкананні, віншаванні і меркаванні аматараў паэтычнага слова, а таксама змагла даведацца пра творчыя планы паэткі на будучыню.

Так, Лідзія Андрэеўна расказала пра пісьменнікаў, творчасць якіх здзейсніла ўплыў на яе станаўленне як творцы. «Мне пашанцавала сустрэць на сваім шляху цудоўных людзей, — падзялілася яна ўспамінамі пра стасункі з вядомымі паэтамі. — Для мяне вельмі важна, каб людзі трапна, няхай нават дзесьці і крытычна, але гаварылі словы пра мае вершы. І хачу сказаць, што ў Горках жывуць людзі, якія добра разумеюць паэзію». Сярод іх, па словах пісьменніцы, адзін з першых рэдактараў яе вершаў, чалавек, які працягвае даваць ёй карысныя парады наконт майстэрства слова, — кандыдат гістарычных навук, выкладчык БДСГА Аляксандр Каданчык. Дарэчы, ён таксама прысутнічаў на сустрэчы і без пажаданняў не абышлося: «Вы цудоўная прыгожая жанчына. І вы ўжо сказалі сваё слова ў паэзіі. Але не трэба спыняцца, толькі наперад!».

У сваей размове спадарыня Лідзія закранула таксама праблему вывучэння беларускай мовы і літаратуры. Яшчэ і з той нагоды, што на прэзентацыі па ініцыятыве мясцовага аддзела адукацыі сабралося багата настаўнікаў гэтых прадметаў са школ горада і раёна. «Я заўседы імкнулася рабіць нешта дзеля роднай мовы, бо вельмі хварэю за яе пачэснае месца сярод астатніх. — падкрэсліла сваю пазіцыю горацкая пісьменніца. — І я не магу бачыць, як гэтая мова зневажаецца». Паэтка рэкамендавала прысутным педагогам актыўна выкарыстоўваць яе творы ў сваіх школах для папулярызацыі беларускай спадчыны - у якасці карыснага прыклада яна прывяла сваю нядаўнюю кніжку «Мая сям’я ад А да Я». Настаўнікі расказалі, што ўжо знаёмяць вучняў з творамі мясцовых аўтараў на "Паэтычных хвілінках" у сваіх школах.

Аб значнасці твораў паэткі ў папулярызацыі нацыянальных каштоўнасцей, беларускай літаратуры і культуры ў цэлым гаварыла настаўніца беларускай мовы і літаратуры Саўскага вучэбна-педагагічнага комплекса Тамара Крамінкіна.

Дацэнт кафедры рускай і беларускай моў акадэміі Ганна Малько ў сваей прамове ўзгадала мерапрыемствы з нагоды Дня роднай мовы, на якіх Лідзія Андрэеўна сустракалася са студэнтамі: «Я ім гаварыла — вось з каго трэба браць прыклад: гэта чалавек, які прысвяціў жыццё беларускай мове!»

Трэба адзначыць, што Лідзія Андрэева не толькі піша добрыя і прыгожыя вершы, але і актыўна ўдзельнічае ў культурным жыцці Горацкага раёна ды і наогул краіны. У складзе творчых дэлегацый яна пастаянная ўдзельніца рэспубліканскага свята «Дзень беларускага пісьменства і друку», абласнога фестывалю паэзіі і аўтарскай песні «Пісьмянкоў луг», шматлікіх літаратурных мерапрыемстваў па творчасці беларускіх класікаў. Таму зусім невыпадкова, што адзін з раздзелаў новага зборніка мае назву «Імя як помнік». Яго складаюць прысвячэнні вядомым паэтам, знакамітым асобам, сярод якіх — Ніл Гілевіч, Уладзімір Мулявін, Яўгенія Янішчыц, Уладзімір Высоцкі.

У сваім выступленні-віншаванні галоўны бібліятэкар акадэмічнай бібліятэкі Марыя Студнева адзначыла менавіта свае асабістыя ўражанні ад творчасці Андрэевай: «Мне ўдалося ўбачыць, што новая кніга зусім не падобная да іншых. Яе, на мой погляд, нельга прачытаць за раз — да яе трэба звяртацца ў тыя хвіліны, калі захочацца глытка сапраўднай роднай мовы, адчуць яе асалоду».

Нельга не заўважыць адметную рысу новага зборніка — дастатковую колькасць перакладаў. У апошні час пісьменніца натхнена працуе ў гэтай сферы. Захаваць асаблівасці арыгіналу, яго змест, рытміку і памер — усё гэта патрабуе ад аўтара нямалага майстэрства, і Лідзія Андрэеўна прадэманстравала сваю здольнасць авалодаць гэтай складанай паэтычнай працай. Прачытаным ёю перакладам вядомых рускіх паэтаў характэрна асаблівая беларускамоўная адметнасць, і гэта не пакінула абыякавымі гасцей сустрэчы.

Гучалі і песні на словы Лідзіі Андрэевай – “Хлеб” і “Ты – адзіная” у выкананні мясцовых салістаў Вікторыі Махначовай, Андрэя Шутава і Уладзіміра Воранава, а таксама перакладаў вядомай песні “Тонкая рябина” і рамансаў “Утро туманное”, “Ночь светла” ─ у выкананні ўдзельнікаў народнага акадэмічнага хора “Спадчына”.

Напрыканцы прэзентацыі, адказваючы на пытанне пра свае творчыя планы, Л. Андрэева прызналася, што ўзялася за распрацоўку вельмі сур’езнай гістарычнай тэмы — рыхтуецца да выхаду паэма «Сэрца зямлі», якая будзе прысвечана вызваленню нашага раёна ад фашысцкіх захопнікаў. Паэтка разумее, якая вялікая адказнасць на ёй ляжыць у сувязі з гэтым, і таму паабяцала будучым чытачам не спяшацца з хуткім выпускам паэмы і працягнуць сваю працу над ёй. Застаецца толькі пагадзіцца са словамі А.Каданчыка — «Спадзяемся, што гэта будзе добрая прадукцыя!»

Фотаздымкі © Міхаіла Ляўцова

Фотарэпартаж газеты "Горацкі веснік" глядзець тут

Націскаючы на словы, пазначаныя чырвоным колерам, можна перайсці па спасылках.